خلفيات مشاركة المجتمع القبلي في الثورة الدستورية عام 1906م ـ قبيلة البَختيارية نموذجًا ـ دراسة تاريخية تحليلية.

مستخلص
منذ فجر التاريخ ويشكل المجتمع القبلى عنصرًا مهمًا فى تاريخ إيران، حيث لعبت القبائل بمختلف أطيافها دورًا إيجابيًا تارًة وسلبيًا تارًة أخرى، وفى النظام الاجتماعى تحتل عملية التعاون بين شرائح المجتمع وأطيافه مكانة مرموقة فى العلاقة المجتمعية والنشاط العام ككل، وفى الأطوار التاريخية للمجتمع تلعب بعض شرائح المجتمع دورًا أنشط من البقية الأخرى، وخلال الثورة الدستورية شكل اتحاد المجتمع القبلى العشائرى نقطة فارقة حيال الإستبداد القاجارى، حيث خلق حالة من القوة والتماسك نتج عنها تغييرًا جوهريًا فى السياسة الإيرانية، انتزعها من دائرة القطب الملكى إلى دائرة الحكم النيابى الدستورى، وبعد نجاح الثورة الدستورية شارك المجتمع القبلى السلطة فى اتخاذ القرارات وإدارة شؤون البلاد.

از سپیده دم تاریخ، جامعه ایلی عنصر مهمی در تاریخ ایران بوده است که در آن قبيله ها از همه نوع، گاه نقش مثبت و گاه نقش منفى ايفا كرده اند، در ساختار اجتماعی روند همکاری بین اقشار و جناح‌های جامعه جایگاه برجسته‌ای در روابط اجتماعی و فعالیت‌های عمومی در کل به خود اختصاص می‌دهد. در دوران تاریخی جامعه برخی از اقشار جامعه نقش فعال تری نسبت به همه اقشار ديگر ایفا می کنند، در انقلاب مشروطه اتحاد جامعه ایلی نقطه عطفی در برابر استبداد قاجار بود، حالتی از قدرت و انسجام ایجاد کرد که نتیجه آن تحولی اساسی در سیاست ایران شد و آن را از حوزه قطب سلطنتی به حوزه حاکمیت نماینده مشروطه بگيرد، پس از پیروزی انقلاب مشروطيت، جامعه عشایری در تصمیم گیری و اداره امور کشور قدرت مشترک داشتند.